Wijn en Spijs Wijnkoperij Luuc van Boort

Zoet en Toet

Bij zoet past zoet. Zeker als dat zoet een dessert is, als slot van een speciaal etentje. Een toetje op zich is al een feest, maar het wordt extra bijzonder met een dessertwijn erbij. En er zijn veel verrassende, verrukkelijke combinaties te bedenken.

Om het beste uit de combinatie toet en wijn te halen, is er één belangrijke tip: voorkom dat het geheel te zoet wordt. Dus als de wijn uitgesproken zoet smaakt, houd het gerecht dan friszoet. Bijvoorbeeld door er géén extra poedersuiker over te strooien of door in plaats van gezoete, nu eens ongezoete slagroom erbij te geven. Het totaal blijft dan beter in balans. Bij extreem zoete toeten vallen zelfs de zoetste wijnen in het niet.

IJspret

Net zoals bij alle wijn-spijs-combinaties ga je ook nu weer op zoek naar harmonie. Dus stel je eerst vast of het gerecht licht of vol is en hoe het in je mond aanvoelt: zacht of 'crispy'? Vanilleroomijs met witte-chocoladesaus is vol en zacht; citroensorbetijs daarentegen licht en knisperend. Vervolgens ga je op zoek naar de wijn met dezelfde eigenschappen. Bij roomijs met chocoladesaus wordt dat bijvoorbeeld een zoete Muscat, Eiswein, Sauternes of Rivesaltes Ambré. En bij de frisse smaak van sorbetijs Moscato d'Asti.

ijspret

Bavarois & co

Mousse, bavarois, custard, pudding en roomijs zijn er in veel smaken, variërend van een frisse sinaasappelbavarois tot een krachtige chocolademousse met specerijen. Wat structuur betreft lijken deze desserts op elkaar: ze zijn zacht en romig. De meeste zoete wijnen zijn zacht en rond, dus dat combineert makkelijk. Voor de 1+1=3-sensatie kun je nu op de aroma's gaan letten en zoeken naar een wijn die dezelfde aroma's heeft als het gerecht. Soms lukt dat.

Bavarois, mousse, pudding, roomijs - aroma's Zoete wijntip
Amandel Verduzzo unoaked - Pass the cookies!
Vin Santo
Bitterkoekjes Moscatel
Muscat
Verduzzo unoaked - Pass the cookies!
Vin Santo
Chocolade, wit Rivesaltes Ambré
Banyuls blanc
Chocolade, donker Moscatel
PX-sherry
Citrus Riesling beerenauslese, Eiswein
Exotisch fruit als passievrucht, mango Jurançon Moelleux
Geel/oranje fruit als perzik, ook mango Coteaux du Layon (Chenin Blanc)
Gember Gewurztraminer
Rood fruit Fruitige Banyuls
Black Muscat
Brachetto d'Acqui
Rozijn Moscatel
Cream Sherry
Vanille, custard Chenin Blanc
Muscat de Frontignan, de Rivesaltes enz
Walnoot Moscatel
Aged Tawny Port
Cream Sherry

Een gelei, 'drilpudding', is ook zoet, maar wat steviger van structuur. Daarbij past een zoete wijn met iets meer bite of eentje met koolzuur, bijvoorbeeld een rosé champagne demi-sec. In een trifle worden custard, vers fruit en jelly gecombineerd. Verrukkelijk met een Sauternes of Monbazillac.

Vers fruit

Verse vruchten en salades van vers fruit zijn populaire nagerechten. Lekker en licht en,wat ook meespeelt, vers fruit voelt minder zondig dan suikerrijke toetjes. Dat wordt weer een beetje anders als je er een dessertwijn bij drinkt. Niet alleen vanwege de wijn, maar ook omdat vers fruit vaak net niet zoet genoeg is om een harmonieus geheel met de zoetere dessertwijn te vormen. In dit geval kun je beter een milddroge of lichtzoete wijn kiezen of het fruit op smaak brengen met bijvoorbeeld suiker, honing, gembersiroop of ingekookte aceto balsamico.

Puur fruit Droge of lichtzoete wijn Puur fruit + garnituur Zoete wijn
Aardbei Riesling Aardbeien met aceto balsamico en poedersuiker Pinot Gris d'Alsace
Vendanges tardives
Ananas Muscat d'Alasce Gegrild met poedersuiker Botrytised Semillon
Appel Appelcider
Asti Spumante
Appelmoes met kaneel Moscatel
Tokaji Aszú
Druif Clairette de Die
Moscato d'Asti
Druivencompote Muscat de Beaumes de Venise
Framboos Prosecco Frambozengelei Champagne Rosé
demi-sec
Black Muscat
Kers Mollige Merlot Kersenbonbon Ruby Port Banyuls, fruitige stijl
Lychee Gewurztraminer Lychee gedoopt in chocolade witte Gewurztraminer d'Alsace
Vendanges tardives
Perzik, mango Jurançon sec Gegrild oranje fruit Jurançon Moelleux

Vers fruit

Grand dessert

Een tafel vol met zoet. Chocoladetaart, vanilleijs, fruitsalade, kwarktaart, notencake... Een en al feest, maar als wijn heb je het bij zoveel uiteenlopende smaken moeilijk. Een halfzoete wijn met wat frissigheid is de beste keus, die past bij bijna alles. Denk aan een Riesling Auslese of Asti Spumante.

Mix & Match

Door zelf te mixen kun je een 'wijn' maken die perfect past bij je dessert. Denk bijvoorbeeld aan een basis van witte wijn waaraan je een scheut crème de cassis toegevoegt voor bij een salade van zomervruchten. Of witte (mousserende) wijn met amaretto voor bij amandelgebak, oliebol en appelbeignet.

Welk dessert bij deze wijn?

Zoete wijnen zijn leuk om cadeau te geven en te krijgen. Wel handig als je weet hoe hij smaakt en waar hij bij past. Tip: als je hem zelf weggeeft, hang dan een mooi label met de smaak en serveertip om de hals van de fles. Cadeau compleet.

Grand Dessert

Wijn Smaak Lekker bij
Banyuls Rood
ook: Maury
rood fruit, kracht, zacht chocolade met of zonder rood fruit
Banyuls Wit gedroogd fruit, kracht, zacht tiramisu, cappucinomousse, witte chocolade
Botrytised Semillon mollig, abrikoos(confiture), kokos oranje-vruchtenvlaai, tarte tatin
Brachetto d'Acqui mousserend, zoet, rood fruit, geurig bosvruchten(taart) en/of (chocolade)ijs
Cider mousserend, rins, appel, peer flensje, appeltaart, appelbeignet
Clairette de Die mousserend, druivig, off-dry tot halfzoet tarte tatin, gevulde appel
Coteaux du Layon rijk, honing, fluweel, complex geflambeerd citrusfruit, cheesecake
Eiswein intens, exotisch, friszoet vers (geroosterd) fruit, ijs
Jurançon Moelleux friszoet, exotisch, pittig exotisch fruit, blanc manger, gemberparfait
Muscat de Beaumes de Venise,
Frontignan, Rivesaltes, etc.
druivig, vol, zacht, zoet ijs, fruit, niet te zoete taart
Prosecco mousserend, friszoet, fruitig sorbetijs, fruit
Pedro Ximénez/
PX-sherry, Moscatel
dik, rijk, zwart, rozijn, vijg chocolade met specerijen, spekkoek, kopje espresso
Port, ruby rood fruit, kracht, zacht desserts met chocolade en/of rood fruit
Port, ruby gedroogd fruit (vijg, dadel), noten, kracht, zacht notenijs, dadelcake, mokkaparfait
Recioto della Valpolicella vol, rijk, rijp fruit kruidige rood-fruit-desserts
Riesling Auslese
ook Beerenauslese,
Vendange Tardive
mollig, friszoet, fijn zuur, opwekkend fijne desserts met appel,
met ananas, aardbeien,
knapperig gebak met room
Sauternes ook:
Barsac, Monbazillac etc.
velours, honing, oranje fruit, noten pijnboompittentaart,
amandelijs, exotische desserts
Tokaji Aszú rond, gedroogd fruit, noten,
spannend zoet-zuurspel
abrikozentaart, crème brulée,
soufflé met gekonfijt fruit
Vin Santo zoet met rins kantje, rozijn, noot cantuccini (Italiaanse koekjes),
kletskoppen, wentelteefjes

Grand Dessert

Muscat, Moscato, Moscatel
Er is geen een wijn waarin je zo duidelijk druiven proeft als in een muskaatwijn. Hij ruikt en smaakt naar de rijpe muskaatdruiven die je uit de hand eet. Er bestaan verschillende soorten muskaatdruiven en ook diverse muskaatwijnen. Bijvoorbeeld de zoete, goudgele Muscat de Beaumes de Venise uit Frankrijk die heel goed bij allerlei romige desserts met geel en oranje fruit past. Of de mousserende, laag alcoholische Moscato d'Asti uit Italië die het bij vers fruit goed doet. De amberkleurige, krachtige Moscatel uit Spanje is echt een wijn om met een notentaart of chocoladetoetje te combineren.

Anti-zoet

Geen zin in zoet-zoet? Ga dan voor een lichte, frisse dessertwijn als een mousserende rosé, wel fruitig en frivool maar niet mierzoet. Dat geldt ook voor sommige Rieslings, droge Muscats en appel- en perencider. De geurige aroma's van het fruit geven een zoete smaakindruk, maar de wijn zelf blijft lekker fris hangen.

Zoet bij zout

Schimmelkaas

Natuurlijk kun je ook voor het contrast gaan. Zoete wijnen zijn heerlijk bij uitgesproken hartige zaken als kaas of paté. Dit zijn echte kaas-klassiekers:
Munster & Gewurztraminer
Stilton & Vintage Port of LBV Port
Roquefort & Sauternes
Oude Goudse brokkelkaas & Colheita of Aged Tawny Port
Ook klassiek: foie gras & Sauternes.

Sweet sensations

Cheesecake met ananas Jurançon Moelleux
Crème Brûlée Tokaji Aszú
Flensjes Cider
Kersenbonbons Maury
Limoensorbet Prosecco
Mangobavarois Coteaux du Layon
Mokkamousse Aged Tawny Port
Notentaart Vin Santo
Rood-fruit-soep Brachetto d'Acqui
Spekkoek PX sherry
Tiramisu Cream sherry of Moscatel
Trifle Sauternes
Verse aardbeien Riesling Auslese
Zabaglione Verduzzo

© Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. Tekst door Magda van der Rijst.

Even geduld a.u.b.